“Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού” (Ψαλμ. 67, 36)

“Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού” (Ψαλμ. 67, 36)

Γράφει ο Κων/νος Χαρ. Κορλός, Θεολόγος

Στην εποχή μας την υλιστική οι ηδονές και οι απολαύσεις, η ευμάρεια και η καλοπέραση, το εύκολο κέρδος και ο πλουτισμός αποτελούν σκοπό της ζωής.

Ηθικές και πνευματικές αξίες πατροπαράδοτες, θεόσδοτες και διαχρονικές περιφρονούνται ή απεμπολούνται, ενώ υιοθετούνται συμπεριφορές ανήθικες και αντικοινωνικές. Η διαφθορά έχει κυριαρχήσει παντού και εκείνοι που έπρεπε να είναι τα πρότυπα της κοινωνίας γίνονται κάκιστα παραδείγματα προς αποφυγήν. Άνθρωποι πλουτίζοντες εξαιτίας της πνευματικής καταστάσεως της κοινωνίας, εκμεταλλευόμενοι τα ανθρώπινα πάθη και αδικούντες το κοινωνικό σύνολο, αρνούνται "να αποδώσουν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι".

 Και το Κράτος κινδυνεύει με οικονομική κατάρρευση εξαιτίας ανθρώπων διεφθαρμένων και καταχραστών του δημοσίου χρήματος. Η παιδεία έμεινε χωρίς στόχους και οι νέοι χωρίς πρότυπα που θα την οδηγήσουν στο δρόμο της αρετής. Αντίθετα, όλα γύρω τους επιδιώκουν να αποδομήσουν την ηθική τους υπόσταση, να τους αποπροσανατολίσουν και να τους οδηγήσουν στην υποτέλεια των παθών και της υλιστικής ζωής.

Και έρχεται η Αγία μας Εκκλησία πάντοτε και καθημερινά, ιδιαίτερα όμως σήμερα, να προβάλει τους αγίους ως πρότυπα ήθους και αρετής και ως άριστα υποδείγματα για μίμηση. Ο κόσμος, η κοινωνία πάντοτε και κατεξοχήν σήμερα χρειάζεται, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, ανθρώπους αγίους, δηλαδή θεοφώτιστους, δίκαιους, αγνούς, οι οποίοι θα μπορέσουν να τη συγκρατήσουν από την ηθική εξαχρείωση και τη σήψη.

Οι άγιοι και ο κόσμος

Όπως γράφει ο μακαριστός Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης "οι άγιοι είναι το θαύμα του Θεού στην Ιστορία. Είναι ζωντανή απόδειξη ότι το Ευαγγέλιο μπορεί να εφαρμοστεί. Αυτοί εφάρμοσαν στη ζωή τους τη διδασκαλία του Χριστού. Οι άγιοι είναι τα καρποφόρα δέντρα της Εδέμ.

Είναι τα "μυρίπνοα άνθη του παραδείσου". Είναι ό,τι εκλεκτό έχει να παρουσιάσει η ανθρωπότητα. Είναι το άλας και το φως του κόσμου. Είναι η ευωδία του Χριστού στον κόσμο.

 Η Εκκλησία θείο εργαστήριο αγίων

Η μια, αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία είναι το μόνο θείο εργαστήριο που παράγει αγίους. Σκοπός της είναι ο αγιασμός και η δικαίωση των πιστών. Ας αφήσουμε και πάλι να μιλήσει ο γλαφυρός κάλαμος του π. Αυγουστίνου: "Ο σκώληξ άνθρωπος εν τω εργαστηρίω της εκκλησίας μετεμορφώθη εις Χρυσάετον, ιπτάμενον εις τα υψη του ουρανού. Οι μικροί έγιναν ισχυροί. Οι αγράμματοι σοφοί και γλωσσομαθείς και κήρυκες εις όλα τα Έθνη... Νήπια εψέλλιζον το όνομα του Χριστού και εμαρτύρουν.

Τρυφεροί παρθένοι αντιμετώπιζαν ηρωικώς και τα σκληρότερα των μαρτυρίων. Υιοί και θυγατέρες, πατέρες και μητέρες εθυσίαζον εις τον βωμόν της αγάπης του Εσταυρωμένου πάσαν άλλην αγάπην και ανεδεικνύοντο μάρτυρες και ομολογηταί. Τι δε να είπη τις περί των θαυμάτων, τα οποία ενήργουν; Αληθώς, "θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού".

Οι άγιοι είναι μικρογραφίες του Χριστού. Έχουν νουν Χριστού. Σκέπτονται και ενεργούν όπως ο Χριστός. Νικούν τη σάρκα και ζουν κατά πνεύμα.

Οι άγιοι Πάντες

Οι άγιοι Πατέρες καθιέρωσαν τη γιορτή των αγίων Πάντων, δηλαδή τον κοινό εορτασμό όλων των αγίων. Ως λόγοι, σύμφωνα με το Πεντηκοστάριο, μπορεί να θεωρηθούν οι παρακάτω: Ορίστηκε ο συνεορτασμός τους μετά την Πεντηκοστή, πρώτα για να δείξει ότι οι άγιοι είναι αποτέλεσμα της επενέργειας της θείας χάρης του Αγίου Πνεύματος, που τους μεταμόρφωσε και τους ανακαίνισε. Έτσι άλλοι αγιάστηκαν με την ομολογία της πίστεως και το μαρτύριο και άλλοι με την ορθόδοξη πίστη και την ενάρετη ζωή τους. Έπεσα πολλοί άγιοι σ' ολόκληρη την υφήλιο έμειναν άγνωστοι και αφανείς και δεν υπάρχει ιδιαίτερη μέρα τιμής τους. Έπρεπε, λοιπόν, να τιμηθούν και αυτοί επάξια. Γι αυτό η γιορτή αυτή περιλαμβάνει όλους τους αγίους, φανερούς και αφανείς, γνωστούς και άγνωστους, επίσημους και ανεπίσημους και κάθε πνεύμα δίκαιο "εν πίστει τετελειωμένον".

Περιλαμβάνει τους Αγγέλους, τους Προπάτορες, τους Πατριάρχες, τους προφήτες, τους Αποστόλους, τους Μάρτυρες, τους Ιεράρχες. Τους Ιερομάρτυρες, οσιομάρτυρες και οσιοπαρθενομάρτυρες, τους Οσίους και Δικαίους άνδρες και γυναίκες. Μαζί μ' αυτούς και όλους τους άγνωστους αγίους, όπως προείπαμε, και όλους εκείνους που θα παρουσιασθούν στο μέλλον μέχρι τη συντέλεια του κόσμου. Τέλος, επειδή όλοι είναι ενωμένοι μεταξύ τους στη Βασιλεία του Θεού, στη θριαμβεύουσα Εκκλησία και επειδή όλοι εμπνεύστηκαν, φωτίστηκαν και αγιάστηκαν από το ίδιο Άγιο Πνεύμα, επειδή στο ίδιο στάδιο της αρετής και για τον ίδιο σκοπό αγωνίστηκαν και στεφα νώθηκαν από τον ένα Θεό. Γι' αυτό τους ταιριάζει και κοινή γιορτή.

Η τιμή των αγίων

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία η λατρεία ανήκει μόνο στον Τριαδικό Θεό, ενώ στους αγίους, στα άγια λείψανα και στις εικόνες τους τιμητική προσκύνηση. Η τιμή αυτή αποτελεί και οφειλή προς τους αγίους και παρότρυνση για μίμηση τους. Έχει ειπωθεί ότι "τιμή αγίου, μίμησις αγίου".

Αυτό σημαίνει ότι η προς αυτούς τιμή μας δεν μπορεί να είναι εξωτερική και τυπική, δεν μπορεί ' να είναι τυπολατρία. Απαιτείται εσωτερική αλλαγή, ανακαίνιση της ψυχής μας. Δεν αρκούντα κεριά και οι λαμπάδες, οι μετάνοιες και οι γονυκλισίες, τα προσκυνήματα και οι ιεραποδημίες, η τυπική συμμετοχή μας στις γιορτές τους. Απαιτείται, όπως εκείνοι, να καθαρίσουμε την ψυχή και το σώμα μας από κάθε μολυσμό "επιτελούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού".

Μολύνουν την ψυχή οι πονηροί διαλογισμοί, τα αισχρά τραγούδια, τα άσεμνα θεάματα και αναγνώσματα, οι κακές συναναστροφές, οι χυδαιότητες και οι αισχρολογίες, οι ύβρεις προς το Θεό και τους ανθρώπους, η συκοφαντία και ο φθόνος, το μίσος, η έχθρα και η αντιπάθεια, το ψέμα και η κακολογία. Δεν μπορούμε να υμνήσουμε τους αγίους με καρδιά ακάθαρτη και στόμα που υβρίζει και αισχρολογεί. Μόνο η αγνή και καθαρή καρδιά και οι καθαρές και απονήρευτες αισθήσεις θα μας κάνουν ικανούς να τιμήσουμε τους αγίους, να ωφεληθούμε από τις πρεσβείες τους και να συμμετάσχουμε στο πανηγύρι και στη χαρά της Εκκλησίας.